Dr. n. med. Alicja Karney
Specjalista pediatra, Kierownik Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka
Lato zbliża się, a w zawiązku z tym również urlopy, wyjazdy z dziećmi. Jak przygotować się do takiej eskapady? Wszystko zależy od wieku dziecka, z którym wybierają się rodzice, jak również od kierunku podróży (morze, jeziora, góry, ciepłe kraje).
Do wszystkich tych miejsc jest takie samo zalecenie dotyczące ochrony przed słońcem. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, dotyczącymi ochrony przeciwsłonecznej, zaleca się:
- unikania nadmiernej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe (ultraviolet radiation – UVR), zwłaszcza w godzinach 10:00–16:00,
- stosowanie odzieży ochronnej, odpowiedniego nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych,
- stosowanie preparatów przeciwsłonecznych zawierających filtry UVA/UVB.
Ochrona przeciwsłoneczna dotyczy osób w każdym wieku, a jest szczególnie istotna niemowląt i dzieci do 14. roku życia. Ważne jest również prawidłowe stosowanie kremów z filtrem, co jest warunkiem ich skuteczności, a w związku z tym zaleca się:
- pierwsze nałożenie preparatu dziecku około 20 minut przed wyjściem z domu,
- aplikację należy powtarzać nie rzadziej niż co 2 godziny.
Preparat ochronny należy nałożyć dodatkowo po kąpieli, spoceniu się lub wytarciu skóry ręcznikiem, nawet jeśli jest on wodoodporny.
Skóra niemowląt i dzieci do 3. roku życia jest cienka, niedojrzała immunologicznie, zawiera mniej melaniny i ma tendencję do zwiększonej utraty wody z naskórka, co powoduje, że promienie słoneczne łatwiej i głębiej przenikają do skóry dziecka, wywołując więcej działań niepożądanych. Rekomendacje dotyczące ekspozycji na słońce są następujące:
- w przypadku niemowląt < 6. miesiąca życia nie jest zalecana bezpośrednia ekspozycja na słońce,
- w przypadku dzieci > 6. miesiąca życia zaleca się: unikanie ekspozycji na UVR i przebywanie w cieniu, stosowanie na skórę całego ciała preparatów ochronnych z filtrami UVA/UVB SPF,
- filtry SPF minimum 30 u niemowląt,
- dzieci z jasnym fototypem skóry lub skórą atopową powinny stosować preparaty z SPF 50+.
Zarówno u najmłodszych dzieci, jak i dzieci ze skóra wrażliwą, skłonną do alergii, preferowane są filtry mineralne. U dzieci > 2. roku życia dopuszczalne jest stosowanie kosmetyków zawierających filtry chemiczne. Należy również pamiętać o odpowiednim ubraniu dzieci w czasie spacerów w okresie lata. Dzieci nie powinny przebywać na słońcu nago lub tylko w stroju kąpielowym, nawet gdy są posmarowane kremem z filtrem, bo piasek i woda odbijają UVR, co może być przyczyną oparzenia słonecznego skóry. Zaleca się noszenie przewiewnej odzieży (koszulki z długimi rękawami, spodnie), kapeluszy z rondem, czapek z daszkiem i osłonkami chroniącymi kark i uszy oraz okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV.
Należy także pamiętać, zwłaszcza w przypadku dzieci i osób z nadwrażliwością na UVR, o stosowaniu kremów przeciwsłonecznych w pochmurne dni, bo 80 proc. UVR przenika przez chmury, a ubranie lub parasol nie są wystarczającym zabezpieczeniem.
Gdy już dojdzie do oparzenia słonecznego, w jego leczeniu stosuje się chłodne okłady, preparaty przeciwzapalne z dekspantenolem, żele chłodzące (np. z aloesem), a w przypadku intensywnych oparzeń wskazana jest wizyta u lekarza.
Bardzo istotna sprawa to odpowiednie nawodnienie dziecka w okresie upalnych dni lata, zwłaszcza tych najmłodszych. Niemowlęta karmione piersią należy częściej przystawiać do piersi, a karmionym mlekiem modyfikowanym lub dzieciom starszym, proponować do picia wodę, częściej niż zwykle.
