Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Irena Walecka, MBA
Kierownik Kliniki Dermatologii, konsultant wojewódzki w dziedzinie dermatologii i wenerologii
Fot.: Monika Szałek
Atopowe zapalenie skóry to choroba, o której mówi się coraz więcej. Niestety, świadomość tego, jak ją skutecznie leczyć jest wciąż za mała. Czy atopowe zapalenie skóry (AZS) dotyczy wyłącznie dzieci?
To przewlekła zapalna choroba skóry o nawrotowym przebiegu. Dotyczy 10-20 proc. dzieci, ale i ok. 2-5 proc. dorosłych. Pierwszy rzut pojawia się zwykle powyżej 3. miesiąca życia. Choroba ustępuje przed 5. rokiem życia nawet u 80 proc. osób, U 20 proc. pacjentów objawy utrzymują się do wieku dorosłego. To najczęściej osoby z ciężką postacią, źle leczone lub nieleczone.
Co dla pacjentów jest najbardziej uciążliwym aspektem choroby?
Świąd, bo pacjenci są przez niego niewyspani. To implikuje kolejne problemy: chroniczne zmęczenie i problemy z koncentracją, rozdrażnienie i znerwicowanie. Jeśli nie śpi dziecko, to nie śpi cała rodzina, więc i rodzicom jest ciężej w pracy.
Jakie są standardy leczenia ciężkiego AZS?
Podstawą terapii jest emolientowanie, w czasie zaostrzenia warto wdrożyć terapie lekową. W ostatnich latach w leczeniu AZS dokonał się znaczący postęp. Obecnie w Polsce, w ramach programu lekowego leczenia ciężkiej postaci AZS mamy dostępne innowacyjne i skuteczne terapie o różnym mechanizmie działania: tzw. inhibitory kinazy janusowej i przeciwciała monoklonalne. Ich podanie jest zależne od wieku pacjenta i nasilenia choroby. Pacjenci i część lekarzy nie ma świadomości, że nowoczesne leczenie w Polsce jest dostępne i że wysokie cele terapeutyczne są możliwe do osiągnięcia. Nowoczesne terapie to nie tylko uniknięcie zaostrzeń i hospitalizacji ale również ograniczenie zmian skórnych i świądu. Dziś pacjent może oczekiwać, aby najbardziej dokuczliwy objaw AZS, czyli nieustający świąd, ustąpił szybko, a efekt terapeutyczny trwał długo przy zachowaniu wysokiego profilu bezpieczeństwa terapii i wygodnej formie podania. Problematyczną grupą są dzieci z ciężkim wczesnym AZS – od 6. miesiąca życia do 6 lat. Leczenie biologiczne można im w Polsce podać tylko w ramach ratunkowego dostępu do technologii lekowych.
Jaka jest skuteczność tych terapii?
Leki biologiczne podawane są co 2 tygodnie w formie podskórnych zastrzyków. Małe cząsteczki podajemy w tabletkach. W niektórych przypadkach świąd ustępuje już po 2-3 dniach od podania leku, pacjenci zaczynają się wysypiać. Po kilkunastu tygodniach zmiany skórne są już zwykle wyleczone. Wiedza o możliwościach leczenia jest jeszcze za mała, niestety również wśród lekarzy. Staramy się wyjaśniać im, gdzie odesłać pacjenta wymagającego takiego postępowania.
