Dr n. med. Natalia Mazanowska
Specjalistka położnictwa i ginekologii oraz perinatologii, zajmuje się diagnostyką i leczeniem pacjentek w Oddziale Perinatologii oraz w przyklinicznej Poradni Patologii Ciąży
Kobiety ciężarne powinny się zaszczepić przeciwko grypie, krztuścowi i RSV – wynika z rekomendacji polskich i światowych towarzystw naukowych. Jak podkreślają lekarze, szczepienia to kwestia zdrowia i bezpieczeństwa, zarówno matki, jak i dziecka. Kiedy najlepiej przyjąć poszczególne szczepionki? Które szczepienia są zalecane dla kobiet w ciąży?
Towarzystwa naukowe zalecają szczepienie na grypę, krztusiec, wirus RS oraz dla kobiet niezaszczepionych na niego – również WZW typu B. Szczepionka przeciwko grypie jest w Polsce refundowana dla kobiet ciężarnych i zmniejsza ryzyko powikłań w postaci przedwczesnego porodu czy poronienia, związanych z ciężkim przebiegiem infekcji. Zaszczepiona kobieta produkuje przeciwciała, które przenikają też przez łożysko, co stanowi zabezpieczenie również dla noworodka, a nie ma preparatu dedykowanego takim maluchom. Szczepionka przeciwko RSV ma na celu zapobieganie powikłaniom oddechowym u małych dzieci, u których dochodzi do zapalenia oskrzelików i niewydolności oddechowej. O ile starsze dzieci i osoby dorosłe przechodzą zakażenie łagodnie, o tyle u noworodków i seniorów wirus potrafi być bardzo niebezpieczny. Szczepionka RSV jest w Polsce dostępna od maja, nie jest refundowana. Zalecane jest też szczepienie przeciwko krztuścowi, chorobie, która może być groźna dla matki, ale naszym głównym celem jest zabezpieczenie noworodka poprzez przekazanie mu przeciwciał od matki. To o tyle ważne, że u nieuodpornionych niemowląt krztusiec może mieć ciężki przebieg, z bezdechami i uszkodzeniem mózgu, a nawet doprowadzić do śmierci dziecka.
Czy istnieją szczepionki, których należy unikać podczas ciąży?
W ciąży nie powinno się szczepić szczepionkami żywymi. To np. preparaty przeciwko różyczce lub ospie wietrznej. Są one przeciwwskazane, z powodu teoretycznego, choć niewielkiego ryzyka infekcji u płodu, choć dane z rejestrów szczepień, analizujące przypadki kobiet zaszczepionych, gdy nie były jeszcze świadome tego, że są w ciąży, są raczej uspokajające. Zasadniczo szczepienia te zalecamy natomiast wykonać kobietom, które planują w najbliższym czasie posiadanie potomstwa.
W którym trymestrze ciąży najlepiej wykonać szczepienia?
Przeciwko grypie szczepimy w sezonie infekcyjnym, niezależnie od wieku ciążowego. Pozostałe szczepionki to szczepienia trzeciego trymestru ciąży. Ich celem jest to, by wyprodukować przeciwciała, które właśnie wtedy masywnie przenikają przez łożysko do płodu.
Wiele kobiet obawia się szczepień podczas ciąży. Czy szczepienia mogą wpływać na ryzyko poronienia lub innych komplikacji ciążowych?
Szczepienia zalecane są bezpieczne i nie wiążą się z ryzykiem poronienia, rozwoju wad wrodzonych, porodu przedwczesnego czy innych powikłań ciąży. Zwłaszcza w przypadku grypy rejestry mówią natomiast o tym, że skoro mamy mniej ciężkich przebiegów choroby, to siłą rzeczy mniej jest też groźnych powikłań ciąży.
