Dr Monika Myziak
Lekarz weterynarii, Fundacja Towarzystwo Weterynaryjne
Życie człowieka na trwale związane jest obecnością zwierząt domowych. Prawie w każdym domu mieszkają jakieś zwierzaki, najczęściej psy lub koty. Stały się one pełnoprawnymi domownikami. Kontakt z naszymi ukochanymi pupilami przynosi wiele radości, ale także zobowiązań związanych z codziennym trybem życia oraz utrzymaniem ich w najlepszym zdrowiu.
Najważniejszą rzeczą, aby utrzymać zwierzaka w dobrym zdrowiu jest, jak powszechnie wiadomo, profilaktyka. Główne zagrożenie dotyczące psów i kotów, związane są z chorobami zakaźnymi i pasożytniczymi. Bardzo istotny wpływ na kondycję zdrowotną naszych podopiecznych ma także odpowiednia dieta.
Profilaktyka przeciw pasożytnicza
Działania profilaktyczne powinny zostać rozpoczęte we wczesnym etapie życia zwierzaka, bo od zaledwie od 2 do 4 tygodnia życia. Jest to czas, w którym należy rozpocząć zwalczanie pasożytów wewnętrznych. Najczęściej występujące grupy pasożytów to nicienie, rzadziej tasiemce. Pasożyty mogą pochodzić od matki lub z otoczenia – w przypadku szczeniąt rozwijają się jeszcze w okresie płodowym, stąd szczeniak może rodzić się z pasożytami. Kociaki natomiast rodzą się bez pasożytów (łożysko kotki jest barierą dla pasożytów) i nabywają je po urodzeniu z otoczenia lub w trakcie karmienia przez kotkę – z mlekiem. W dorosłym życiu zwierzaków źródłem zarażenia pasożytami jest środowisko, w którym żyją. Stąd regularne odrobaczanie powinno być wykonywane przez całe życie zwierzaków z częstotliwością uwzględniającą indywidualne potrzeby zwierzaka. Plan profilaktyki najlepiej ustalić z lekarzem weterynarii.
Pasożyty zewnętrzne – najczęściej pchły, stanowią zagrożenie. Mogą one przenosić jaja pasożytów, wywoływać reakcje alergiczne. Stąd ich zwalczanie jest również niezwykle ważne.
Profilaktyka chorób zakaźnych
Są to choroby rzadko występujące, ale bardzo ciężkie w swoim przebiegu i często śmiertelne. Na szczęście ze względu na powszechność szczepień, dotyczą niewielu zwierząt. Najbardziej narażone są zwierzęta młode nieszczepione lub szczepione w nieprawidłowy sposób oraz duże skupiska zwierząt. Źródłem zakażenia są inne chore zwierzęta lub środowisko, w którym patogeny mogą pozostawać przez kilka lat.
Spośród zagrażających życiu chorób zakaźnych psów należy wymienić: parwowirozę, nosówkę, chorobę Rubartha, leptospirozę, wściekliznę. Obecnie najczęściej spotykane są przypadki parwowirozy, której towarzyszy szybko pogarszający się stan ogólny psa i oporna do leczenia biegunka. Pozostałe z wymienionych chorób występują rzadziej, dzięki regularnym szczepieniom.
Szczenięta należy szczepić od 6 tygodnia życia co 3 tygodnie do osiągnięcia 12 tygodnia a w rejonach, gdzie występuje ryzyko występowania choroby zakaźnej nawet do 16 tygodnia życia.
W wieku dorosłym szczepienia powinno się powtarzać co 2 lata, a w przypadku szczepienia przeciw wściekliźnie co 1 rok (szczepienie urzędowe).
Choroby zakaźne kotów
Należą do nich panleukopenia – choroba wirusowa podobna do psiej parwowirozy oraz katar koci. Szczepienia należy wykonywać od 6 do 12 tygodnia życia i powtarzać w odstępach co 1 rok lub co 2 lata. Indywidualny kalendarz szczepień powinien przygotować lekarz weterynarii.
Koty wychodzące narażone są na szczególną grupę chorób zakaźnych wirusowych przebiegających z trwałym, nieuleczalnym upośledzeniem układu immunologicznego (odpornościowego). Należą do nich białaczka, FIV, FIP. Do zarażenia dochodzi podczas kontaktu kotów zdrowych z chorymi lub bezobjawowymi nosicielami. Możliwe jest także zarażenie płodów przez ciężarną kotkę. Obecnie dostępna jest szczepionka przeciw białaczce kotów, którą można stosować u kotów wychodzących, szczepienie poprzedzając testem w celu wykluczenia nosicielstwa. W przypadku pozostałych chorób – FIV, FIP nie opracowano szczepionki więc możliwości profilaktyczne są bardzo ograniczone. Terapia kocim interferonem bezobjawowych nosicieli może przynieść czasową remisję choroby poprzez zmniejszenie ilości wirusów w organizmie.
Koty będące bezobjawowymi nosicielami wirusów białaczki, FIV, FIP żyją krótko – kilka lat, po tym czasie choroba ujawnia się, a jej ciężki przebieg prowadzi do śmierci.
Żywienie zwierząt
Prawidłowa dieta jest jednym z elementów zapewnienia zwierzakowi zdrowia. Powinna opierać się na kilku podstawowych zasadach:
– być dostosowana do gatunku zwierzaka: np. koty wymagają pokarmu bardziej obfitego w białko oraz taurynę w porównaniu do psów
– skład i ilość podawanego pokarmu powinna być adekwatna do wieku, aktywności, sylwetki zwierzaka, w innym wypadku można spowodować otyłość lub niedożywienie, obciążenie kręgosłupa i stawów kończyn u psów otyłych oraz szereg chorób metabolicznych powstałych na skutek zbytniego obciążenia narządów wewnętrznych składnikami pokarmu (np. podawanie kotom zbyt wysokobiałkowej karmy może wywołać choroby nerek, lub podawanie psom lub kotom karmy z wysokim poziomem tłuszczu może spowodować zapalenie trzustki)
– należy dobrać rodzaj diety pod względem składu, smakowitości (gotowa: sucha, mokra, domowa)
– ocena prawidłowości żywienia powinna uwzględniać sylwetkę, jakość okrywy włosowej, ilość, jakość i częstotliwość oddawanego kału
– karmienie psów zalecane jest w 2 porcjach na dzień, a u kotów często i małymi porcjami (jeśli to możliwe).
